Robotisering zet door, heftruck voorlopig onmisbaar

Het is 2040. In het magazijn rijden automatisch geleide voertuigsystemen (agv’s) af en aan. Robots klimmen in stellingen om het juiste artikel te pakken en leggen dat in een doos, die vervolgens via een speciale transportband naar de inpakafdeling gaat. Daar staan robots klaar om de producten in te pakken en om ervoor te zorgen dat ze met de drone naar de klant gaan. Het is een scenario dat realiteit kan worden. Uit diverse onderzoeken blijkt dat de automatisering en robotisering de komende jaren versneld doorzet: de technische ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Daarbij komt dat personeel een schaars goed wordt.

In de lift

Wat wordt de rol van het meestgebruikte en bekendste interntransportmiddel, de heftruck, in het magazijn van de toekomst? Zowel Geurt de Groot, directeur van interntransportleverancier MotracLinde, als professor logistics and operations management René de Koster van de Erasmus Universiteit verwachten dat in de toekomst het aantal heftrucks in een magazijn omlaag gaat, maar dat ze zeker niet overbodig worden. “Ik ben druk bezig met een visie over hoe de markt van intern transport er over vijf jaar uitziet”, zegt De Groot.

Er komt een generatie aan die meer denkt in gebruik dan in bezit. Ook de CO2-voetafdruk wordt steeds belangrijker, want daar vragen de consumenten naar. Die willen hun goederen zo duurzaam mogelijk ontvangen.”

Kijkend naar de heftruck ziet hij nu al een kentering. “Het aantal conventionele diesel- en lpg-heftrucks dat wij verkopen daalt en dat zet door, verwacht ik. Ik zie daar geen opleving meer komen.” Een daling tot helemaal nul verwacht hij echter niet. “Op haventerreinen of andere grote buitengebieden waar laadpunten niet snel voorhanden zijn, blijft een dergelijke truck broodnodig. Daarnaast zie ik de trend dat verbrandingstrucks die nu nog in magazijnen rondrijden vervangen worden door elektrische exemplaren. Deze trend zet zich de komende jaren door.” De traditionele orderverzameltruck krijgt het moeilijker, denkt De Groot. “Die zie ik niet zo snel groeien in aantallen, maar wel komen er meer zwaardere machines die dat werk overnemen.”

Menskracht

De veranderingen in het magazijn zijn volgens De Groot het gevolg van de veranderende economie. “De 24-uurs economie vraagt een 24-uurs logistiek. Mensen bestellen ’s avonds een boek en willen dat het liefst de volgende ochtend ergens oppikken of bezorgd krijgen. Om dat voor elkaar te krijgen, heb je veel menskracht nodig, want de werkvloer moet niet acht uur per dag worden bemand, maar 24 uur. Medewerkers zijn echter schaars, dus om aan die consumentenwens te kunnen voldoen, krijg je een trend richting automatisering en robotisering.” Die trend heeft ook impact op zijn eigen organisatie. “Wij worden steeds meer dienstverlener. We moeten meebewegen met de vraagstukken van de klant.” Wie denkt dat alleen grote bedrijven bezig zijn met automatisering, heeft het mis, zegt hij. “Uit onderzoek blijkt dat vier op de tien mkb’ers bezig zijn met het veranderen van het logistieke proces. Vooral in de retail is het aanhaken of wegwezen.”

Om efficiënter te werken is vlootmanagement voor de heftruck steeds belangrijker. Daarbij meet software de prestaties van de heftruck en bepaalt deze hoe de truck het efficiëntst kan worden ingezet. “Plannen achterop een sigarendoosje lukt echt niet meer. Ook bij een magazijn met zes heftrucks is dat soort software al zeer nuttig. Daarmee kan een ondernemer zijn personeel efficiënter inzetten en komt hij er wellicht achter dat er te veel heftrucks rondrijden voor het werk dat er is.” In de modernste magazijnen gaat door de automatisering wel het aantal ingezette heftrucks omlaag. “Onlangs hebben we een project gehad waarbij een magazijn met 135 trucks volledig is geautomatiseerd waardoor er nu nog maar 30 trucks nodig zijn. Dat soort projecten vragen gigantische investeringen die nu nog alleen grote bedrijven zich kunnen veroorloven, maar het laat wel een trend zien.”

Flexibele oplossing

Toch zijn ook kleinere bedrijven bezig om slimmer om te gaan met materieel, merkt De Groot. “We zien wel verandering in de vraag. Het concept pay-per-use, waarbij afnemers betalen per draaiuur, is niet zo makkelijk toepasbaar, maar het is wel een richting waaraan wordt gedacht. Net als in de maatschappij is bezit niet altijd meer belangrijk, maar wel delen en betalen voor gebruik. Bedrijven die bijvoorbeeld te maken hebben met seizoenspieken, hebben veel meer aan een flexibele oplossing. Een andere reden om te kiezen voor bijvoorbeeld huur of lease is dat het voor veel bedrijven lastig is om te weten hoe de zaken er over twee jaar voorstaan. De wereld verandert zo snel.” Overigens verwacht De Groot niet dat de heftruck er over vijf of tien jaar compleet anders uit ziet. “Het product is wel zo’n beetje uitontwikkeld. Op het gebied van energie komen er nog wel grote veranderingen, zoals de verdere opkomst van lithium-ion en bijvoorbeeld waterstof. Daarnaast wordt de boordcomputer steeds slimmer en komen er meer veiligheidsproducten.” Een trend als de zelfrijdende heftruck ziet hij wel, maar beperkt. “Heel veel van dat soort technieken bestaan al lang, van voor de crisis zelfs. Het zal afhangen van de economische ontwikkeling of en hoe snel dit doorzet.”

Langzaam

Daar komt volgens de professor bij dat het lastig is om de heffunctie te automatiseren. “Het kan al wel, maar dat gaat redelijk langzaam. Wat horizontaal vervoer met agv’s betreft is er wel veel mogelijk, maar in veel magazijnen is het lastig om beide functies te scheiden. Als je de stromen zou kunnen scheiden, wordt het een stuk makkelijker.” De functie van de heftruck blijft daarom in zijn ogen hetzelfde. “Er zijn een paar duizend grote magazijnen van meer dan tienduizend vierkante meter. Als er jaarlijks twintig of dertig daarvan overgaan op agv’s en andere automatiseringsoplossingen, zijn we heel wat jaren verder. En voor het gros van de magazijnen loont het niet.“